Чилимдінса горка

Горка йылысь медшӧрыс

Коми республикаын эм кык нэмӧвӧйся гаж. Ӧтиыс на пиысь – Чилимдінса горка. 2022 воын сэтчӧ волісны зэв уна йӧз: ӧд пасйисны старообрядечьяслӧн сикт артмӧдӧмсянь 480 во, а нӧшта Чилимдін лоис «Россиялӧн эзысь сикӧтш» дінмукостса историко-культурнӧй да туристскӧй проектлӧн юркарӧн. Чилимдінын тӧдӧны, кыдзи ас дорас кыскӧны новгородса нэмӧвӧйся традицияяс, да дасьӧс примитны гӧсьтъясӧс: туристъяс тані вермасны овмӧдчыны кык туй морт керкаын, гӧсьтъяслы керкаясын. Татчӧс йӧз дасьӧс примитны гӧсьтъясӧс ас керкаясын. Найӧ, кодъяслы абу быть овны керкаын, вермасны сувтӧдны Печора ю бокын палаткаяс.

Чилимдінса горка – тайӧ тувсовъя да гожся ӧбрад гаж, ловъя памятник, роч войвывлӧн озырлун. Горка вылын эз дугдывлыны гажӧдчыны и сӧвет кадӧ да талун кежлӧ сійӧ колис вежласьтӧг. Чилимдінсаяс шуӧны, мый бырас кӧ Горка, помасяс муюгыдын олӧмыс. Горкалысь оз позь планируйтны быд здук, оз позь дугӧдлыны да выль пӧв нуӧдны кутшӧмкӧ юкӧн либӧ вежыштны кыткӧ – сідз жӧ, кыдзи оз позь сувтӧдны ю визувсӧ.

Тайӧ гажыс босьтӧ вужсӧ сійӧ кадсянь на, кор язычникъяс юрбитісны шонділы – Ярилолы. Йӧзыс вӧлі чукӧртчӧны сикт сайын керӧс вылын да паныдалӧны шондісӧ сьылӧмӧн-йӧктӧмӧн. XX нэм заводитчытӧдз тайӧ кадӧ бӧрйылісны невестаясӧс. Гажыс вӧлі йитчӧма, медводз, рӧд водзӧ нуӧдӧмкӧд. Талун Горка вылын чилимдінсаяс, кодъяс мунлісны районысь, аддзысьлӧны накӧд, кодъяс кольччисны сиктын. Он вермы лыддьыны, кымын морт пырӧдчӧ ӧбрадӧ: кодкӧ мунӧ, кодкӧ пырӧ ю моз визувтысь кытшӧ, но фигураяс да сьыланкывъяс дугдывтӧг мунӧны сьӧрсьӧн-бӧрсьӧн уна нэм сайын моз. Кытшӧ петтӧдз гажӧдчысьясӧс виччысьӧ тӧдчана да кыпыд здук – «снаряжение», вӧччан паськӧм кышалӧм. Чилимдінса традиционнӧй паськӧм пырӧ республиканскӧй абу материальнӧй озырлунъяслӧн реестрӧ. Сійӧ вуджӧ кӧленаысь кӧленаӧ, быд элемент сылӧн сакральнӧй вежӧртаса.

Горкаса фольклор артмӧ 17 сьыланкыв сюжетысь, кызвыныс на пиысь пырӧ роч классическӧй кытшӧ сувтан сьылӧмъяс лыдӧ.