Ыб да Финн-угор этнокультурнӧй парк

Сыктывдін районлӧн озырлун

Сыктывдін районлӧн озырлун – тайӧ важ Ыб сикт. Сійӧ Сыктывкарсянь квайтымын километра сайын. Дас во сайын «Ми олам Россияын» анимационнӧй проект серти сы йылысь весиг вӧчисны мультфильм. Пластилинысь ош висьталіс видзӧдысьяслы медся дженьыд нима медся кузь сикт йылысь. Сиктсӧ унаысь петкӧдлісны россияса да суйӧрсайса телепрограммаясын. А ставыс сы вӧсна, мый татчӧ воліс Перымса Степан.

Легенда серти, миссионер катіс ю кузя ыджыд из вылын (мукӧд ӧшмӧс серти – пыж вылын), медым зырянаӧс пыртны выль эскӧмӧ. Но грездсаяс мунісны паныд да шыблалісны сійӧс изъясӧн. Степан эз кут водзсасьны, сӧмын шуис: «Оз кут чужтыны тайӧ муыс, а мужичӧйяс дыр овны тані оз кутны». Шуис тайӧ инсӧ «лёкӧн» да муніс водзӧ. Сиктыс важӧн нин православнӧй, а сэксянь сиктса грездыс сідз и шусьӧ «Худойгрезд» - «лёк грезд».

Сиктлӧн артмӧм йылысь

Сиктыс паськӧдчӧма сизим нӧрыс кузя. Сылӧн кузьтаыс 18 километр. Официальнӧя сиктсӧ юклӧма вит грезд вылӧ. А йӧзыс шуӧны, мый грездыс сы мында жӧ, кымын километр кузя нюжӧдчӧма сиктыс Сыктыв ю пӧлӧн: Чулиб, Мальцевгрезд, Вадор, Ель, Сёрд, Погост, Каргорт, Гыбад, Худойгрезд, Закаров, Волокул, Эжавыв, Титгрезд, Шорйыв, Кулига, Вадор, Подгорье. Ыбса медводдза овмӧдчӧминӧн вӧлі Каргорт. Миян эраӧдз VІІ – V нэмъясӧ татчӧ локтісны комилӧн пӧль-пӧчьясыс – чудь. Тані найӧ дзебисны асьныссӧ джуджыд гуясӧ – эз кӧсйыны примитны Степанлысь эскӧмсӧ. Шуӧны, мый бура кӧ кывзыны, позьӧ кывны му улысь чудьяслысь гӧлӧссӧ.

Каргорт ним сетӧма и Комиын дзик ӧти торйӧн ёна видзан вӧр-ва мутаслы, мый меститчӧ олан пункт шӧрын. 170 миллион гӧгӧр во сайын тані сёльӧдчис Сыктыв саридз, сэні олісны ихтиозавръяс да плезиозавръяс. Палеонтологъяс татысь аддзисны унатор: белемнитъяс, химераяслысь пинь плашкияс да саридзса рептилияяслысь лыяс. Та йылысь талун юӧртӧны Сыктыв ю кӧджын сувтӧдӧм беседкаын аншлагъяс.

Нималанторъяс

Ыбӧ локтӧны видзӧдлыны Вежа Серафим нима манастыр. Сійӧ сулалӧ гӧра вылын, зэв мича местаын. Син водзын шылькнитчӧ помтӧм-дортӧм парма. Нӧшта ӧти нималантор – Вежа Вознесенньӧ нима вичко. Колян нэмся 30-ӧд воясӧ ыстӧм узник-католикъяс видзисны важся ӧбразъяссӧ, эз кӧсйыны сотны найӧс, медым шонтысьны комын градуса кӧдзыд дырйи. Параскева Пекнича нима вичко местаын быдмӧ мича коз, сы улӧ зэра поводдя дырйи ӧтпырйӧ вермӧ дзебсьыны некымын дас морт. 12 вежа ӧшмӧс, на пиысь витсӧ лӧсьӧдӧма йӧзлы волӧм вылӧ. Шуӧны, мый ваыс бурдӧдӧ уна висьӧмысь.

12 во сайын Ыбын кутіс уджавны Рытыв-Войвылын сись вӧчан медводдза завод «Белый свет». Кӧзяйкаыс помалӧ стрӧитны «Бабье лето» пывсян шӧрин. Сысянь неылын – страус видзан ферма, а сиктӧ пыранінын – Комиын медся ыджыд пасека да яблӧг сад, а сідзжӧ индюкъяс видзан ферма.

Финн-угор этнокультурнӧй парк

2011 воын Ыб сиктын воссис Финн-угор этнокультурнӧй парк – аслыспӧлӧс ин, кӧні позьӧ шойччыны карса жуӧмысь да тӧдмасьны 24 финн-угор рӧдвуж войтырлӧн оласногӧн, кытчӧ пырӧ и коми. Уна мога туристическӧй комплексыс сулалӧ Ыб сиктӧ пыранінын. Туристъяс вермасны шойччыны «Финноугория» отельын да «Морошка» хостелын. Татшӧм жӧ нима кафеын позьӧ чӧсмасьны национальнӧй сёян-юанӧн. Этнопаркса уджалысьяс вӧзъясны озыр уджтас: тані и коми культураӧн тӧдмасьӧм, Ыбті экскурсия, финн-угор войтырлӧн аслыспӧлӧс ворсӧмъяс да мастер-классъяс. А коми керкаын кӧзяйкакӧд ӧтлаын позьӧ пӧжавны шаньга либӧ листушка. Нӧшта тані позьӧ вӧчны шылада инструмент – зэр пу, рузум акань-видзӧг, нинйысь изделиеяс, шойччыны турун сарайын, серпасасьны мусирӧн. Сідзжӧ паркын позьӧ тӧдмасьны Макс нима йӧракӧд. Ті верманныд сыкӧд снимайтчыны да чӧсмӧдлыны сійӧс чӧскыдторъясӧн.

Этнопарклӧн уджыс шымыртӧ став сикас туризмсӧ. Тайӧ медся ыджыд туроператор, коді отсалас туристъяслы восьтыны Коми Республикалысь гусяинъяссӧ. Сылӧн объектъяслӧн да турпрӧдуктъяслӧн мог – сетны туристъяслы тӧдӧмлун, шойччӧдны, сӧвмӧдны да гажӧдны найӧс. Уджтасъяслӧн кузьтаыс – некымын чассянь некымын лунӧдз.

Юалӧмъяссӧ позьӧ сетны 8 (800) 20-10-396 телефон пыр. Туристическӧй комплексса специалистъяс отсаласны котыртны ветлӧмныдтӧ. Россияын звӧнитӧны дон мынтытӧг.