Изьва район
Район нималӧ изьваса комилӧн аслыспӧлӧс культураӧн, тані видзӧны йӧзкостса традицияяс, сӧвмӧдӧны йӧзкостса прӧмыселъяс.
Район йылысь
Ӧтувъя юӧр
Административнӧй шӧрин: Изьва сикт
Площадь: 18435,57 кв.км
Олӧ 17 009 морт
Медшӧр отрасль: видз-му овмӧс
Муниципальнӧй районлӧн официальнӧй сайт
История
Изьва районса сикт-грездъясын позьӧ аддзыны вӧла додьяс. Регион пасьтала тані вӧлыс медуна, мукӧд керкаын видзӧны весиг некымынӧс. Тӧвнас изьвасаяс ветлӧдлӧны снегоходъясӧн, а кӧр видзысьяслӧн керка йӧрын машинакӧд ӧттшӧтш сулалӧны нортъяс.
Изьва район нималӧн гожся «ЛУД» гажӧн. Луд – тайӧ важся йӧзкостса гаж, кӧні невестаяс петкӧдлісны ассьыныс мичлунсӧ да кужанлунъяссӧ, а зонъяс вӧвъясӧн ордйысигӧн – вынныссӧ. Сӧвет кадӧ гажсӧ эз пасйывны, а 21 нэм пансигӧн ас му туялысьяс да олӧма йӧз, а сэсся и том войтыр отсӧгӧн кутісны вылысь пасйыны сійӧс. Туристъяс локтӧны Луд вылӧ, медым видзӧдлыны «Гӧрд ворота», кӧні петкӧдлӧны важся йӧзкостса костюмъяс (мукӧдыс на пиысь 200 восяӧсь нин), а бӧрыннас видзӧдны вӧвъясӧн ордйысьӧмсӧ.
Тулыснас Ласта грездын пасйӧны Вӧралысьяслы сиӧм гаж, а гожӧмнас Печора пӧлӧнса Галфедь грезд дорысь позьӧ видзӧдлыны гӧгрӧс изъяс. Но медшӧрыс, мый тані эм – тайӧ изьвасаяслӧн этшыс, йӧзыс тані писькӧсӧсь, радейтӧны да пыдди пуктӧны Чужан муныссӧ. Изьваысь Сергей Сотников йылысь ӧні тӧдӧны став мир пасьтала. Сійӧ дӧзьӧритіс самолётъяслӧн лэбзян-пуксян полоса бӧрся, кытчӧ сэсся быть ковмис пуксьыны жугалӧм самолётлы. Тайӧ дӧзьӧритӧм полоса отсӧгӧн колисны ловйӧн экипажыс и войтырыс. Изьваын быть колӧ пыравны История да ас му туялан музейӧ. Изьваӧ позьӧ воӧдчыны машинаӧн либӧ медводз поездӧн локны Йираёль станцияӧдз, а та бӧрын пуксьыны юрсиктӧдз мунысь автобусӧ.
Нималанторъяс
«Изьва районса история да ас му туялан музей» МКУ
Музейсӧ лӧсьӧдӧма 1992 воын. Музейыс озыр ас му туялан коллекцияӧн, изьваса комияслӧн быдлунъя олӧмын колана кӧлуйӧн, археология аддзӧмторъясӧн, сідз 1951 воын, Галфедь грезд дорысь аддзӧма кӧрт кӧлуй: 26 чер, 7 ньӧв йыв да мукӧдтор – мукӧд аддзӧмторсӧ петкӧдлӧма музейын. Музейын видзӧны мамонт лыяс. Найӧс аддзӧма Кулим грездсянь неылын Изьва юӧ усьысь Сэбысь ю дорысь.
Инпас: Изьва с., Сӧветскӧй ул., 17 к.
Тел.: (82140) 9-46-82
Галфедьса изъяс
Изьва районын нӧшта ӧти нималанторйӧн лоӧны Галфедьса изъяс. Нималана изъясыс Галфедь грезд дорынӧсь. Тані, Изьва ю берег вылын, куйлӧны ыджыд шыльыд гӧгрӧс изъяс. Найӧ быттьӧ динозавр колькъяс либӧ важъя цивилизациялӧн колясъяс.
Некымын во сайын галфедьса изъяссӧ шуӧма районын шензьӧданторъясысь ӧтиӧн. Быттьӧкӧ важ кадся кутшӧмкӧ великан шыблалӧма берег пӧлӧн из шаръяссӧ. Унджык изйыс потласьӧмаӧсь, а мукӧдыс ставнас жугалӧмаӧсь. Но эмӧсь и жугавтӧмъяс. Медся ичӧтъясыслӧн на пиысь диаметрыс метр гӧгӧр, медыджыдъясыслӧн – куим-нёль метр. Кутшӧмсюрӧяс куйлӧны берег вылын, мукӧдъясыс ваынӧсь. Ӧні дасьтӧны галфедьса изъяс дорӧ туристическӧй маршрут.
«Константиновская» шойччан база
Сулалӧ Изьва ю берег пӧлӧн, Константиновка грезд дорын, Изьва сиктсянь 7 км сайын. Тані позьӧ кыдзи шойччыны семьякӧд либӧ ёртъяскӧд, сідзи и нуӧдны корпоративъяс да гажъяс. Матын вӧр, кӧні эмӧсь вотӧсаинъяс да тшакаинъяс. База дорын эм ю, кӧні позьӧ чери кыйны. Черисӧ кыйӧны берегсянь да пыжсянь.
Базаын позьӧ шойччыны челядькӧд, пасйыны кӧлысь, юбилейяс, челядьлысь чужан лунъяс, Выль во. Позьӧ арендуйтны базасӧ дзоньнас.
Кыдзи воӧдчыны: ас машинаӧн Ухта – Печора – Усинск туй кузя Йираёль, Изьва пыр (Сыктывкарсянь локтігӧн), либӧ Усвавом, Зеленоборск, Йираёль, Изьва пыр (Усинсксянь локтігӧн).
Овмӧдчӧм
Войковтӧм вылӧ эмӧсь ломтан керкаын жыръяс.
Керкаын эм пусьӧм вылӧ кухня, дивана гӧсьт жыр, узьлан жыръяс, санузел. Гӧсьт жырйын сулалӧ телевизор. Кухняын эм чайник, тасьті-пань, микроволнӧвӧй пач, кухоннӧй гарнитур, сёян пызан. Керкаыс пача, ломтӧны пескӧн. Быд узьланінын эм вольпась.
Сервис да гажӧдантор:
- автостоянка,
- вездеходӧн ветлӧм,
- тӧлын шойччигӧн: тюбингъясӧн исласян чой, снегоход бӧрся даддьӧн ветлӧм, снегоходӧн ветлӧм,
- гожӧмын шойччигӧн: вотчӧм, чери кыйӧм, пыжӧн ветлӧм,
- банкет зал (кухоннӧй гарнитур, чайник, сёян пызан, микроволнӧвӧй пач, песка пач, тасьті-пань, светомузыка),
- кӧр видзысьлӧн чум (банкетъяс, мастер-классъяс, тема серти мероприятиеяс, фотосессияяс нуӧдӧм вылӧ стилизуйтӧм зал),
- караоке, светомузыка, музыкальнӧй центр,
- мероприятиеяс котыртӧм: кӧлысьяс, корпоративъяс, чужан лунъяс, челядьлы гажъяс.
Сёян-юан:
Позьӧ аслыныд пусьыны аскӧд вайӧм сёян-юанысь.
Шойччысьяслы лӧсьӧдӧма мангалъяс, керкаын да банкет залын кухоннӧй техника. Эм артезианскӧй ваа скважина.
Пусьысьлӧн услугаясысь мынтысьны торйӧн.
Уджалан кад: Во гӧгӧр чӧж
Суткиысь колӧ мынтыны 600 шайт либӧ унджык
Константиновка грезд, Изьва сиктӧдз – 7 км
Чупров Константин Яковлевич 8 904 864 99 82
сайт: vk.com/publіc82895020
E-maіl: іgmasnab2002@yandex.ru
«Луд» – районын медшӧр гаж
Нуӧдӧны лӧддза-номъя тӧлысьлӧн бӧръя вежалунӧ либӧ сора тӧлысьлӧн медводдза вежалунӧ турун пуктытӧдз. Йӧзкостса фольклорнӧй котыръяслӧн петкӧдчӧм кындзи тайӧ гаж дырйи ордйысьӧны вӧвъясӧн. Дистанцияыс мунӧ ойдлан видзьясті да джуджыд гуранъясті. Тайӧ ордйысьӧмыс – зэв важся традиция.
Вӧралысьяслы сиӧм гаж
Изьва районса Ласта грездын быд во нуӧдӧны Вӧралысьяслы сиӧм гаж. Гажӧдчӧны Сэбысь юлӧн веськыд берег дорын. Некымын во чӧж нин гажыс пырӧ «Изьваса вермасьӧмъяс» республиканскӧй спорт фестивальӧ.
«Ластаын гажсӧ панӧма медводдза кыйсян артель йылысь паметь видзӧм могысь. Найӧ медводдзаысь артмисны муниципалитетын колян нэмся 30-ӧд воясӧ. Сэксянь Ластаысь артель лыддьыссьӧ кыйдӧс вылӧ медся озырӧн. Районса администрация да Коми Республикаса национальнӧй политика министерство ошкисны тайӧ мӧвпсӧ». – висьталӧ «Изьватас» дінмукостса ӧтйӧза ӧтмунӧмын зільысь Федор Терентьев.
Мероприятие дырйи вӧралысьяс лузанасьӧны, петкӧдлӧны кыйдӧсныссӧ. Видзӧдысьяс да жюри донъялӧны участвуйтысьяслысь костюмъяссӧ да кыйсян эмбурсӧ, а лямпаӧн, снегоходъясӧн ордйысигӧн, ньӧввужйысь лыйсигӧн донъялӧны налысь винёвлунсӧ, повтӧмлунсӧ да уна мукӧдтор.
Районысь сиктса Культура керкаяс петкӧдласны ассьыныс йӧръясныссӧ, торйӧн нин тӧдчӧдасны кыйсян-вӧралан тематикасӧ. Гаж вылӧ локтысьяс вермасны чӧсмасьны ёкышысь юкваӧн да рокӧн. Гаж дырйи кутасны вузасьны, ёнджыкасӧ – пӧжасӧн, тшайӧн, кыйсян-вӧралан эмбурӧн.